·Na początek krótki wstęp i podsumowanie informacji z poprzednich artykułów. Harmonogram czasu pracy kierowcy to szczegółowy plan pracy kierowcy sporządzony na dany okres rozliczeniowy. Planista określa maksymalną liczbę godzin, jaką kierowca pojazdu może przepracować w ciągu doby, tygodnia oraz całego okresu rozliczeniowego, przestrzegając wytycznych zawartych w przepisach. Prawo dokładnie reguluje czas pracy kierowców, minimalizując możliwości nadużyć oraz najważniejsze zapewniając bezpieczeństwo w ruchu drogowym i ochronę pasażerów. Należy pamiętać, że przekroczenia dozwolonych limitów godzin są karane mandatami indywidualnymi oraz dla pracodawcy, w wysokości od 1 000 do 30 000 zł za naruszenie regulacji dotyczących czasu pracy . Do przepisów przestrzeganych podczas planowania czasu pracy kierowców w przewozach regularnych do 50 km zaliczamy:
rozporządzenie (WE) nr 561/2006 (harmonizacja przepisów socjalnych)
umowy AETR (praca kierowców wykonujących przewozy międzynarodowe)
Podczas tworzenia harmonogramu czasu pracy kierowcy musimy uwzględnić następujące zmienne: wymiar czasu pracy, godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, doba pracownicza.
Doba pracownicza wyznaczona jest przez godzinę rozpoczęcia pracy i trwa 24 godziny do dnia następnego.
Przykład 1: Kierowca został wezwany do pracy przed zakończeniem doby pracowniczej (godzina 04:00 do 05:00 zaznaczona na czerwono). W zależności od wymiaru czasu pracy oraz systemu pracy może to spowodować powstanie nadgodzin – godzina ta sumuje się bowiem do przepracowanego czasu pracy w poprzednim dniu kalendarzowym.
Odpoczynek dobowy (dzienny)
Zagwarantowany kierowcy odpoczynek dobowy wystąpić może w trzech formach: odpoczynek regularny, podzielony oraz skrócony.
Odpoczynek regularny (zwykły) – trwający nieprzerwanie minimum 11 godzin – jak w przykładzie 1 powyżej. Należy pamiętać, że to koniec odpoczynku dziennego wyznacza kolejne 24 godziny, w czasie których kolejny odpoczynek dobowy musi zostać wykorzystany.
Odpoczynek regularny może zostać podzielony na dwie części z których jedna trwa nieprzerwanie 3 godziny a druga 9 godzin:
Przykład 2: Odpoczynek dobowy podzielony został na dwie części z zachowaniem zasady minimalnej długości tych odpoczynków.
Odpoczynek skrócony dzienny – wynosić musi minimum 9 godzin, skrócić można w wyjątkowych sytuacjach np. awarii. W tygodniu (rozumianym jako okres pomiędzy dwoma kolejnymi odpoczynkami tygodniowymi) mogą wystąpić maksymalnie 3 skrócone odpoczynki dzienne. Skrócone odpoczynki powinny zostać wg Kodeksu pracy zrekompensowane do końca okresu obliczeniowego – pracownik, nawet na własny wniosek, nie może zrezygnować z prawa do odpoczynku i jego długości.
Odpoczynek dobowy musi mieścić się w ramach doby pracowniczej – nie może zacząć się w jednej dobie i kończyć w następnej. Czas odpoczynku nie może być łączony z żadnymi innymi formami pracy np. z czasem dyżuru.
Odpoczynek tygodniowy
Odpoczynek tygodniowy kierowcy to odpowiednik weekendu (wolna sobota i niedziela). Ilość dni wolnych reguluje kodeks pracy w art. 147, określając ‘przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy’. Odpoczynek tygodniowy kierowcy ma trwać nieprzerwanie 45 godzin i powinien się zacząć nie wcześniej niż 6 dób od początku poprzedniego odpoczynku.
Odpoczynek tygodniowy może być skrócony do 24 godzin, należy go, analogicznie do skróconych odpoczynków dobowych, również rekompensować.
Przykład 3: Odpoczynki tygodniowe – pierwszy skrócony i drugi standardowy. Pomiędzy odpoczynkami tygodniowymi wystąpiły dwa skrócone odpoczynki dobowe (w dobie 3 i 5) – całość została zatem dobrze zaplanowanowa, pod warunkiem oczywiście odpowiedniego zrekompensowania zastosowanych skróceń.
O czym trzeba pamiętać przy tworzeniu harmonogramu kierowcy?
Podsumowanie cyklu artykułów poświęconego harmonogramowi czasu pracy kierowcy w przewozach regularnych do 50 km.
doba pracownicza trwająca 24 godziny wyznacza faktyczny czas pracy
odpoczynek dobowy wynosi 11 godzin, może być podzielony lub też skrócony do 9 godzin
odpoczynek tygodniowy wynosi 45 godzin, może być skrócony do 24
skrócone odpoczynki są rekompensowane
maksymalnie 3 skrócone odpoczynki dobowe pomiędzy kolejnymi tygodniowymi
czas pracy kierowcy nie może przekraczaj 10 godzin przy pracy w porze nocnej
dzienny czas prowadzenia pojazdu wynosi do 9 godzin dziennie, może być przedłużony dwukrotnie w tygodniu do 10 godzin
tygodniowy czas prowadzenia pojazdy ograniczony jest do 56 godzin
przerwy w prowadzeniu pojazdu powinny być nie krótsze niż 30 lub 45 minut odpowiednio dla prowadzenia pojazdu od 6 do 8 oraz powyżej 8 godzin
przerwa w prowadzeniu może być dzielona na okresy nie krótsze jednak niż 15-minutowe
pracownikowi przysługuje co najmniej 1 wolna niedziela w trakcie czterech tygodni
przy planowaniu uwzględnić należy inne dni wolne od pracy oraz zaplanowane urlopy
Przykład 4: Panel ustawień kontroli naruszeń tworzenia harmonogramu pracy kierowców w programie Veritum.
Jak wykazaliśmy na przykładach – planowanie harmonogramu czasu pracy kierowcy jest trudną sztuką, często niedocenianą. Należy w niej uwzględniać przepisy związane z odpoczynkami kierowców, ale również sprawiedliwie rozdzielać pracę, aby wynagrodzenia kierowców były wyrównane. Istotnym czynnikiem, nie opisanym powyżej jest również uwzględnienie w planowaniu indywidualnych preferencji kierowców dotyczących charakteru wykonywanych usług transportowych.
Polecane artykuły